admin This content has been archived. It may no longer be relevant
Hallaien – ke’ det går i?
Bergen e et rart land. Vi bor i trange smau og kallar oss for kjuaguttar. Vi har vårt eget øl som vi e grådig stolt av, og et fotballlag som vi ikkje e like stolt av (for øyeblikket). I medgang, motgang, oppgang, nedgang, gjennomgang, der syngar vi vår sang. Du køddar ikkje med Brann. Då får du testet temperamentet vårt. Det e tross alt et lag som hele byen både elskar og hatar samtidig. Du kan si ka du ve, men det ekkje nåkke som e vakrare enn staddaen som e kjåka full av patriotiske og lidenskapelige bergensare, som syngar nasjonalsangen vår, Nystemten.
Vi har og mange fine stedar. Noen skikkelig eksotiske som Florida og Paradis, og noen litt mindre eksotiske som loddiken og dalen. Vi har óg en egen by i byen full av brune kakar, laget av klissete barnehendar. Og brostein overalt som det e umulig å gå med høye helar på. Jæla mange bekkalokk med fine bergensmotiv har vi óg. Og boss. Det e vi stolt av. Vi må ikkje glømme de syv fjell som vi én gang i året marsjerar i samlet flokk på.
Har du forresten hørt om å være rævadiltar? Det e du når du e for liten te å være med i bauekorpset, men bare diltar ettar. Eg regnar med du e glad i disse bauekorpsene våre? De som allerede no har begynt å øve te neste års søttende mai. Du e ikkje en ekte kjuagutt før du spellar i bauekorps. Det e skikkelige sakar og ikkje for snåttabajasar.
Eg huskar då eg var liten og min bror var med i bauekorps. Eg skjønte aldri helt vitsen med å slå med pinnar på en tromme og marsjere i utakt. Spellar de egentlig mer enn én sang? Men som bergensar svergar man på å elske alt som e bergensk. Noe av det bergenske e jo faktisk jæla godt. Som skillingsbollen vår. Åå, fersk skillingsbolle. Det finnes ikkje nåkke bedre. Ellar jo, snop e ganske digg dét og.
Eg har mange gode minnar fra mine tjuetre år i byen. Då eg var mindre likte eg å disse på dissestativet og kjøre løpahjul. Ellar pakke ball med de store guttene i gaten. Gå mann, kor gøy det var. Vi lekte óg mye tikken, men det ble ofte diskusjonar. Eg belitar meg pikarten ikkje om eg først går inn for å jokse. Då siar eg hellar “det vasje meg, det var han hin”. Det må presiseres at eg vasje nåkke rabbagast.
Eg prøvde meg óg på å stompe kompen et par gangar, sjøl om eg ikkje var verdensmestar i det. En annen ting som alltid har vært stas e når nåkke e flonkane nytt. For då siar bergensare “slit’an” te meg. Det e et ganske tidi uttrykk, for eg ve jo helst ikkje slite an ut med en gang. Hengar du med på dialekten? Du måkje dette helt i do.
Eg vet ka du tenkar. Du ve til Bergen med det samme, for der har du det som fisken i vannet. Ja, det e litt vått og kaldt, og det pøsar ned med regn 235 dagar i året. Men det e vi stolt av. For vi har regn som ikkje bare regnar nedovar, men oppovar, og bortovar og hitovar og ditovar. At vi ikkje har et eget ord for paraply e ganske utrolig. Ellar det e vel kanskje nåkken som siar “paraploksen”, om eg tenkar meg om.
Ja, det regnar mye, men når det e opplett, då nytar vi det. Då tittar hele byen og halve Sandviken fram fra de små trehusene sine og e klar for å fyre. Så lenge det ikkje blir for varmt, for da kovnar vi. Det finnes ingen by som e finare (og reinare) enn Bergen når solen tittar fram. Ja, solen! Vi har jo ikkje honkjønn, men felleskjønn og intetkjønn. Men det e vi stolt av, for det e greit uten for mye dikkedarier.
Eg kan innrømme at vi derimot ikkje alltid e så god på uttalen. Kj-ordlyden e vår verste fiende. Sjylling, sjino og sjøttkakar går det mye i. Vi kan til og med si tjokolade. Det e ganske sløkket. Tjusa deg som faktisk klarar å uttale det riktig. Vi bergensare e uhelbredelige. Om vi i tillegg tytar så fort som vi pleiar, ekje det rart dokkar teflyttare ikkje skjønnar alt vi fjasar om.
Eg huskar min mor fortalte meg en historie om då de flyttet fra Stavangar til Bergen. Min bror hadde vært med nåkken tjommiar og lekt, og kom hem te mor og di og var molefonken. Han hadde knust nåkke så det hadde gått te pises. Fortvilet fortalte han te mor ”eg kom ani og så mast eg an”. Hon ble helt månebedotten og fikk nesten dånedimpen, for hon skjønte ikkje ka sin egen sønn sa. Og ja, om du ikkje visste det allerede; vi e stolt over å si mast i stedet for mistet.
Eg vet at det ikkje e den fineste dialekten. Sorry medbergensare, men å skarre e ikkje akkurat delikat, så det e ikkje nåkke å akkedere om. Men vi e stolt av skarre-r’en vår som du kan høre på mils avstand. For å uttale skarre-r må du prøve å si r helt bakarst i ganen. Då ve drøvelen vibrere og du får en annen variant av den vanlige r-en. Ta det litt på gefylen og prøv du óg – så kan du føle kordan det e å være en ekte bergensar.
Det e knall i padden, ska eg si deg.
